Safkan Damızlık Küçükbaş Hayvanlar
Bu konudaki temel direktif “Safkan Damızlık Koyun ve Keçiler Hakkındaki 89/361/EEC sayı ve 30 Mayıs 1989 tarihli” Konsey Direktifi’dir.
Direktif içinde safkan damızlık koyun ve keçi tanımı “ebeveynleri ve büyük ebeveynleri aynı ırka ait soykütüğüne girmiş yada kayıtlı ve kendisi de bu kütüğe kayıt edilmeye uygun olan koyun ve keçiler” olarak yapılmaktadır. Soykütüğü tanımı ise “Üye Devlet tarafından resmen onaylanmış yetiştirici birlik veya örgüt yada resmi kurum tarafından oluşturulmuş içinde safkan koyun ve keçilerin kökenlerine atıfta bulunularak ait oldukları ırka kabul edilip kayıt altına alındıkları herhangi kitap, kayıt veya veri ortamı” alarak yapılmaktadır.
Mevzuat dahilinde; Üye Devletler damızlık koyun ve keçilerin ve onlara ait embriyoların zooteknik düzende, birlik içi ticaretini veya soykütüklerini kuran yöneten birliklerin onanmasını engelleyemez veya kısıtlayamaz.
Yetiştirici Birliklerinin Onanması
Bu birliklerin onanmasını sağlayacak gerekli kriterler için 10 Mayıs 1990 Tarih 90/254/EEC sayılı Komisyon Görüşü oluşturulmuş ve yürürlüğe sokulmuştur. Bu kriterler;
Başvurunun yapılacağı üye devlet, yürürlükte olan mevzuat dahilinde tüzel kişiliğe sahip olmalıdır.
Irk geliştirme veya ırkı koruma programları dahilinde gerekli şekilde çiftlik hayvanlarının verim verilerini kullanabileceklerini ispat etmek durumundadır.
Yetiştirici birliğinin ırkın/ırkların karakteristik tanımını yaptığı, hayvan kimliklendirme sistemine dair, pedigri kayıtları sistemine dair, yetiştirme amaçlarının hedeflerinin açıklandığı, verim verilerinin, hayvanın genetik değerinin değerlendirilmesi için bir seri kuralının belirlenmiş olması lazımdır özellikle de üyeler arası ayırımcılık yapılamayacağına dair birlik kuralları maddelerinin bulundurulması gerekmektedir.
Soykütükleri
Bir koyun /keçinin bir soykütüğünün ana bölümüne girebilmeyi hak etmesi için ebeveyn ve büyük ebeveynlerinin aynı ırka ait soykütüğüne kayıtlı olmaları, doğumuyla birlikte o kütüğün kuralları doğrultusunda kimliklendirilmiş ve bu soykütüğünün kuralları doğrultusunda hazırlanmış bir pedigri sertifikasına sahip olması gerekir.
Bu soykütükleri hayvanların değerlerine göre bölümlere-sınıflara bölünebilmelidir. Böylece ana kısmında farklı sınıfları bulunan bir soykütüğüne; farklı bir üye devletten hayvanın girmesi gerektiğinde bu hayvan hangi sınıfın özelliklerini karşılıyor ise o sınıfa dahil edilir.
Yetiştirici birlik veya organizasyonları erkek hayvanların soykütüğünün ana bölümünde ve bunun yetiştiricilik programı ile bağlantısını kurarak uygun olduğunu göstermelidir. Ayrıca birlikler erkek hayvanlar için soykütüklerinde bir ek kısmının gerekliliğini kabul etmeli ve onaylamalıdırlar.
Performans ve Genetik Değer Tahmini
10 mayıs 1990 tarih ve 90/256/EEC sayılı Komisyon Görüşüne göre koyun ve keçilerin verim testleri, bir istasyonda veya çiftlik ortamında; süt miktarlarının kayıt edilmesi ve dişilerin süt karakterlerinin genetik yönden değerlendirilmesi, döl verimleri ve diğer testler içinde tanımlanmalıdır.
Islah İçin Kabul
Herhangi bir önyargı olmaksızın soy kütüklerine kayıtlı her dişi ve erkek safkan koyun – keçi damızlık olarak kabul edilmelidir. Erkek safkan damızlık koyun ve keçilerin, suni tohumlama amacıyla ve spermalarının kullanımı (performans izleme testleri ve genetik değerlendirme sonuçları uygun ise ) kabul edilmelidir.
Safkan dişi koyun ve keçiler damızlık olarak kabul edilmeli ve ayrıca bunlara ait embriyolarının kullanımı da kabul edilmelidir. Embriyoların toplanması, işlemden geçirilmesi ve depolanmaları resmi onaylı merkezlerde veya resmen onaylanmış personel tarafından gerçekleştirilmelidir.
Zooteknik Sertifikalar
89/361/EEC sayılı temel direktifine dayanarak üye devletler, birlik içi ticaret sırasında damızlık koyun–keçiler, onlara eşlik eden embriyolarının, yetiştirici birlikleri tarafından düzenlenmiş olan pedigri sertifikası bulunmasını talep edebileceklerdir.
10 Mayıs 1990 tarih ve 90/258 /EEC sayılı komisyon görüşüne göre sertifika içeriğinde;
-Sertifikayı düzenleyen kurumun adı
-Soykütüğünün adı, soykütüğüne kayıt olduğu sıra,
-Sertifikanın düzenlendiği tarih
-Kimliklendirme sistemin adı, kimliklendirme numarası
-Irkı, cinsiyeti,
-Yetiştiricinin adı-adresi
– Hayvan sahibini adı-adresi
– Pedigri bilgileri
– Kendisine ve ailesine ait performans değerleri ve genetik değer sonuçları
– Gebe hayvanlarda boğanın suni tohumlama yada aşım tarihi ve boğanın kimlik numarası
– Belgeyi düzenleyen imzalayan kişilere ait imza ve düzenleme tarihi ve yeri
olmalıdır.
– Hayvan sahibinin adı-adresi
– Pediatrik bilgiler
– Kendisinin ve ailesinin performans değerleri ve genetik değer sonuçları
– Gebe hayvanlarda boğanın suni tohumlama veya üreme tarihi ve boğanın kimlik numarası
– Belgeyi düzenleyenin imzası ve imza tarihi ve yeri belirtilmelidir.
Veteriner ve Zooteknik Kontroller
Birlik içi ticarette ve üçüncü ülkelerden ithal alımlar sırasında yürütülen bir takım genel tedbir kontrolleri bulunmaktadır. Bunlar hayvanlarda, hayvansal ürünlerde ve ürünlerde sağlık gereksinimleri veterinerlik ve zooteknik kontrollerdir. Bu kontrolleri düzenleyen mevzuat da “iç pazarın tamamlanabilmesi amacıyla belirli hayvanların ve ürünlerin birlik içi uygulanabilen veteriner ve zooteknik kontroller hakkında 26 Haziran 19990 tarih ve 90/425/EEC sayılı Konsey Direktifi”dir. Direktife göre;
Hayvan ve ürünler;
-Düzenli veteriner kontrollerinin yapıldığı işletme, merkez veya organizasyonlardan gelmeli,
-Hayvanlar veya hayvansal ürünlere özgü belirli hastalıklardan şüpheli veya mevcut hastalıklar dolayısıyla kısıtlamalara maruz kalan işletmeler veya bölgelerden orjin almamalı,
-Birlik mevzuatına uygun kimliklendirilmiş ve kayıt altına alınmış olmalı,
-Sevkiyat sırasında ve varış yerine kadar sağlık sertifikaları ve diğer uygun dökümanları yanında eşlik etmeli,
-Varış yerindeki üye devlet açısından, yeterli sağlık garantilerini sağlayan menşei devlet veya bölgeden gönderilmiş olmalı,
-Yürürlükte olan hijyen kurallarına uygun olarak nakledilmelidirler.
Kontrol sırasında yetkili otorite; bir hastalık etkeni tespit ederse veya hayvanların ve ürünlerin orijin devleti tehlikeli ise; söz konusu hayvanlar veya ürünlerin geri gönderilmesi, karantinaya alınması veya imha edilmesi gibi tedbirleri